Sip Hofstede exposeert vanaf zaterdag in Eenrum

De in 1949 geboren Sip Hofstede is actief op tal van terreinen van het culturele leven in zijn Stad, maar tevens daarbuiten. Hij is werkzaam als architect, zowel voor de buitenkant als voor interieurs, en de ervaringen die hij daarmee heeft opgedaan, kan hij uitstekend mede als leidraad gebruiken voor zijn beeldend werk, onder meer als schilder.
Hierboven is Hofstede's gezicht op de Noorderhaven Noordzijde afgebeeld, een stadsgezicht dat niet alleen Sip Hofstede heeft geïnspireerd. Schilderes Anke Slooff — die op een boot woont  in dat gedeelte van de diepenring die het aloude stadscentrum van Groningen omgeeft — heeft ook meer dan eens delen van dat pittoreske aspect van de noordelijke metropool uitgebeeld.
Sip Hofstede, die een opleiding aan Academia Minerva in de stad Groningen heeft gevolgd, is ook in de wereld der muziek actief. Zo ontwerpt hij orgelfronten, en is hij organist, dirigent en pianist.
Schilderijen van hem worden vanaf zaterdag 29 januari tot en met 3 april worden in een eenmansexpositie voorgesteld in Galerie Het Raaduis te Eenrum. De expositie zal worden geopend door iemand, die in 'hedendaags Nederlands' wordt omschreven als official: de rechtsgeleerde Peter Rehwinkel, die tevens burgemeester van de vroede stad Groningen is.

Meer van de aldaar tentoongestelde werken kunt u zien in bijdragen op enkele van onze talrijke zustersite:
Op Tempel der Beeldende Kunsten is de impressie te zien die Sip Hofstede heeft gemaakt van het Haventje van Noordpolderzijl.
Een perron van een treinstation wordt uitgebeeld in een artikel op Rond beeldende kunsten.
Een straat in Groningen, naast de Korenbeurs (Aa-kerkhof Zuidzijde) met de Der Aa-kerk is te vinden op de site Cultuur in Groningen en omgeving.

Vijf keer een kwartier over Michel de Montaigne

In The essay, een programma van BBC Radio 3 dat elke avond van de vijf werkdagen laat wordt uitgezonden— in onze tijdzone is het al middernacht (en officieel de volgende dag van die, welke staat aangekondigd) als het programma begint, maar in de vestigingsplaats van de zender in kwestie en de relatief wijde omgeving ervan is het dan 23:00 uur —, is deze week vijf maal een kwartier aandacht ingeruimd voor de Franse auteur, politicus en filosoof Michel de Montaigne (1533-1592). In de praktijk van de radioluisteraars in onze contreien houdt dat in dat ze in de nacht van maandag tot en met vrijdagnacht, al die dagen van 00:00 uur tot 00:15 uur kunnen luisteren naar een afleveren van de vijfdelige serie.
In onze huidige tijd geniet deze man in wezen nog 'slechts' bekendheid als auteur van zijn bijzondere, want filosofisch diepgravende essays over alledaagse zaken, niet alleen in het leven van intellectuelen en mensen die boven de materie staan. Zijn essays vormen een omvangrijk oeuvre, die in de loop van inmiddels wat meer dan de laatste vier eeuwen op tal van manieren zijn uitgegeven, niet alleen in zijn eigen land en dito taal, maar tevens in tal van vertalingen.

Hoewel ik reeds in het bezit was van een complete editie in één band uit de jaren tachtig van de twintigste eeuw, en enkele ingekorte studie-uitgaven, al dan niet met kanttekeningen en/of illustraties, kon ik het toch niet laten de tweedelige Garnier-editie uit de negentiende eeuw te kopen, die tussen de afgeschreven boeken, voor de somma van één euro voor de twee delen, in kratten van een antiquariaat werd aangeboden. Die beide delen waren voorzien van bibliotheekbanden met een decent en sober, blauw/zwart gemarmerd voorplat. Zowel het tekstgedeelte van de titelpagina, alsook de gravure die een voorstelling bidt van de auteur, en die zich als frontispice in het eerste deel van de uitgave in kwestie bevindt, kunt u hierboven aanschouwen.

Edities
In 1580 heeft Montaigne te Bordeaux — een stad waar hij enige jaren burgemeester is geweest — de eerste editie van zijn Essais in twee boeken gepubliceerd; acht jaar daarna verschijnt in Parijs een versie waaraan een derde boek is toegevoegd, alsmede zeshonderd aanvullingen op de beide eerste boeken.

Signatuur van Michel de Montaigne.

Tussen 1589 en het overlijden van de auteur — op 13 september 1592 — heeft de schrijver die drie delen nogmaals voorzien van toevoegingen in de marges en de interlinies. Pierre de Brach, bevriend met Montaigne, en Mademoiselle de Gournay, Montaigne's stiefdochter, hebben in een editie van 1595 alsnog deze handgeschreven aanvullingen opgenomen, zij het dat ze voordien meenden, al deze toevoegingen te moeten corrigeren en zo gemeend, zo gedaan. 

Het bedenkelijke gezicht van een griepvirus

Dezer dagen bleek dat de griepepidemie hier en daar toch al flink zijn sporen heeft nagelaten. We horen van schoolklassen die voor de helft of meer zijn uitgedund en zelfs op een aangename, droge dag was de zaterdagmarkt in mijn woonplaats zo slecht bezocht dat het leek of er een extra vakantie was uitgebroken.
Dat een epidemie — en zeker als het daarbij om een griepvirus gaat — onbehoorlijke gevolgen kan hebben, heeft de Noorse fin de siècle-schilder Edvard Munch (1863-1944) uitgebeeld in een zelfportret dat verder geen commentaar behoeft. U kunt het (nogmaals) zien door hier te klikken. We hebben het schilderij in een bijdrage van november 2009 reeds afgebeeld op deze site.

Pascal Bruckner wil woord islamofobie verbieden

Ontluisterende eis

Het Duitse verzamelmedium op internet, Sign and sight, dat eens per week aan onder meer vertegenwoordigers van de pers wordt gestuurd, meldt ons dat de Franse schrijver Pasal Bruckner het woord islamofobie wil verbieden; anders gezegd dat het uit onze woordenschat dient te worden verwijderd. Wat daaraan nog veel verontrustender is dan het verbieden, mijden, of negeren van een bestaand woord, is hetgeen daar onvermijdelijk achteraan zal komen. Immers, puriteinen en huichelaars willen maar al te graag uit de woordenboeken en uit het leven van alledag — waarvan woordenboeken en andersoortige naslagwerken nu eenmaal deel uitmaken — alle woorden die geslachtsdelen van het menselijk lichaam weergven en woorden die de paringsdaad uitbeelden en zo meer, verwijderen en/of volkomen verbieden. Fervente, extreem rechtse politici, en die kennen we in Nederland immers ook wel, gaan er dan heil in zien om alles wat met gematigde of echt linkse politiek te maken heeft, uit het dagelijks verschijnende woorden-beeld te laten verwijderen. De aanhangers van de ene godsdienst — welke meent zich boven een andere te kunnen stellen — willen alles van de andere met het grof vuil mee sturen, en zo voorts.

Vernietiging als filosofie

De Franse schrijver Pascal Bruckner is de
weg kennelijk helemaal kwijt.Foto uit 2009.

Op die manier — het zal zo echter niet gebeuren — worden de woordenboeken zo dun dat de inhoud ervan zelfs te behappen zal zijn voor minderbegaafden en voor ondertitelaars van films op de Nederlandse en Belgische televisie, en voor nogal veel NOS Journaal-medewerkers. Zij immers geven steeds weer aan, van taalregels helemaal niets te hebben begrepen. Want zij die het verschil niet kennen tussen werkloos en werkeloos, tussen materieel en materiaal, tussen Holland en Nederland, en tussen schijnbaar en blijkbaar, respectievelijk dat niet kunnen hanteren, hebben in de sprekende en schrijvende journalistiek niets te zoeken, behalve wellicht die in de loop van het eigen bestaan verloren (gegane) taalvoorschriften.
In plaats van een eis te stellen tot het verbieden van een woord, zou Pascal Bruckner er beter aan doen, zijn invloed geldend te maken om ertoe te geraken dat meer mensen — onder anderen die genoemde NOS-medewerkers — de eigen taal nu eens beter gaan beheersen, en er in de communicatie met anderen beter mee leren omgaan. Als schrijver zou hij daar zijn talent beter kunnen inzetten dan te volgen in de voetstappen op de inmiddels al te platgetreden paden van destructie, want dat is wat hij met zijn actie uiteindelijk zal bereiken, vooropgesteld dat daaraan zou worden toegegeven..
Want, waar eerst het begrip tot een taboe wordt verklaard, worden vervolgens de mensen verboden die het door dat woord beschreven fenomeen belijden, daarna degenen die de islam zonder fobie tegemoet treden en vervolgens alle anderen die het wagen te refereren aan dit begrip of aan het verwijderen ervan, alsmede aan alle vervolgoperaties. Op de vernietiging van het woord volgt altijd een uitvergroting met betrekking tot de mensen die ook maar op de geringst denkbare wijze met zo'n woord in verband gebracht kunnen worden.

De weg naar de hel

Pascal Bruckner wil kennelijk niet weten dat er mensen bestaan die echt bang zijn voor de islam en dat er anderen bestaan, die deze angst instrumentaliseren, zoals de Nederlander Geert Wilders doet, die een religie demoniseert. Hitler demoniseerde het jodendom en weer anderen willen niet dat het christendom bestaat. Nu zou het inderdaad beter zijn als de mensheid alleen maar zou bestaan uit zelfstandig denkende mensen en niet uit lieden die een vermeende godheid nalopen, welke eerst door medemensen is gecreëerd. 

Zodra we een woord gaan verbieden of anderszins verwijderen, dat echter een bestaand fenomeen, binnen welke maatschappelijke context dan ook, aangeeft, duurt het niet lang meer of de mensen die tot zo'n stroming behoren, zullen eveneens worden verwijderd.

Waar dat toe heeft geleid, hebben vooral Europa en Rusland in de loop van de twintigste eeuw meegemaakt. Het is dan ook een uiting van krankzinnigheid, dan wel extreme boosaardigheid, of het willen doen richten van de aandacht op zijn persoon, waarmee die Pascal Bruckner zich manifesteert. Dat laatste zou weliswaar nogal kwalijk zijn, maar nog het minst slechte op de ruime schaal van verbijsterende mogelijkheden.

Talrijke aspecten van het menselijk brein (1)

Gedurende de komende weken zullen op deze site in diverse korte bijdragen, of langere artikelen, over boeken, gebeurtenissen of simpele verwijzingen naar radio- dan wel televisie-uitzendingen, worden opgenomen welke te maken hebben met steeds enkele van  de vele aspecten van het menselijk brein.

BBC-presentator Michael Mosley brengt u in contact met allerlei aspecten van
het menselijk brein in de documentairereeks The brain: a secret history.

De Britse televisiezender BBC Four zendt een documentaireserie uit over talrijke elementen van de wijze waarop ons menselijk brein functioneert en welke deelaspecten daarvan aan een nader onderzoek zullen worden onderworpen.
Michael Mosley presenteert in ieder geval de aflevering van donderdag 13 januari, welke tussen 22:00 uur en 23:00 uur zal worden uitgezonden: The brain: a secret history. Daarin gaat het om Emotions. Michael Mosley onderzoekt hoe en waarom wetenschappers het er zo moeilijk mee hebben gehad te begrijpen hoe die complexe, en diep ingrijpende, aspecten van ons brein functioneren.

IJdel zijn betekent in ieder geval Bestaan

Filosofe Stine Jensen heeft een onderzoek ingesteld naar het gevoel dat mensen over zichzelf hebben binnen de hedendaagse cultuur en hoe ze dat in woorden definiëren. Dat wordt in een aantal afleveringen van de programmareeks Dus ik ben — uit te zenden door de Humanistische Omroep via Nederland 2-tv — verder uitgewerkt aan de kijkers voorgelegd.
De aflevering die op zondag 9 januari op de televisiezender Nederland 2 wordt uitgezonden vanaf 23:40 uur  en die eindigt in de nacht op maandag 10 januari — draagt de titel Ik ben ijdel, bus ik ben.

De filosofe Stine Jensen laat zien dat denken en eigentijds zijn kan samengaan.
De foto hierboven is overgenomen van de website van Stine Jensen. 

Reeds Hamlet had in de gelijknamige tragedie — die in de jaren 1594-1600 werd gerealiseerd door William Shakespeare (1564-1616) — al gedachten over Zijn en Niet Zijn (in de grote monoloog die begint met de woorden "To be or not to be; that is the question"), en dat existentialistische gedachtegoed wordt in de twintigste eeuw veel vaker een kwestie van de eerste orde. Jean-Paul Sartre (1905-1980) schreef in 1943 zijn filosofische essay L'être et le néant (Het zijn en het niet).

Legio leugens over bemoeizieke overledenen

List en Bedrog
Er blijken, steeds opnieuw, legio mensen te zijn die zich zelfs in de 'ontwikkelde' en 'verlichte' tijden, begin éénentwintigste eeuw, maar wat graag voor heel veel geld in de vorm van een entreeprijs, rotte, ondermaatse knollen voor rijpe citroenen van hoge kwaliteit laten aansmeren, want het begrip verkopen past alleen bij het onbedaarlijke gekakel uit de mond van Derek Ogilvie, over wie het hier gaat. Die persoon uit Schotland, een voormalig horecaman, treedt op in (onder meer) een tv-programma dat de naam Ghost whisperer draagt en dat pretendeert mensen met overledenen in contact te brengen, die de godganse tijd zitten te wachten totdat hun dierbaren toch eindelijk eens begrijpen dat zij in den hoge waken over ons hier beneden. Wat wordt daar een ranzigheid vol leugens, laster, lagen en listen uitgebraakt. Het enige dat in die theatershow gebeurt, is dat de man zichzelf intens te kijk zet, al zal dat, elke keer opnieuw, aan de meeste — tot volstrekt kritiekloze kuddedieren gereduceerde — aanwezigen voorbijgaan. Iedere satansganse dag, lijkt het wel.

Bezoeking
En als dat heerschap op bezoek gaat bij mensen thuis, geloven de bezochten (jawel, het is een bezoeking) dat één of andere dooie diender in de gang staat die een bos bloemen wil geven aan één der aanwezigen, want dat beweert de kletskous. Die bos bloemen even materialiseren kan hij echter niet, al zou een echt bloemetje uit het hiernamaals de boel wel opvrolijken en tegelijkertijd naar een hoger plan tillen. In de gegeven context blijkt echter dat het de (ontbrekende) esthetiek der ranzige commercie is, die altijd weer de boventoon voert. Daar zullen talrijke kritische artikelen en waarschuwingen niets ten gunste aan veranderen. De oude Romeinen wisten het immers al: mundus vult decipi, d.w.z. de wereld wil bedrogen worden (zijn).
En aan het eind van een sessie bij geselecteerde mensen thuis, een visite die meer wegheeft van een visitatie, wil die afgrijselijke Derek Ogilvie een groeps-knuffel met alle aanwezigen. Hoe intens weerzinwekkend. 

Vermeend befluisterd 
Het gaat hier slechts om een theaterman, die zijn kick haalt uit applaus en de daaruit indirect voortvloeiende rinkelende kassa. "Als 't kindje binnenkomt, juicht heel het huisgezin."
Baby-Geest Derek oogst veel applaus, en daarbij vertelt hij tussen neus en lip dat er nog altijd sceptici zijn, ondanks zijn bewijzen voor een voortbestaan na de dood. Wat een uitzinnige vorm van zelfoverschatting: het enige dat die man bewijst, is dat schmieren-theater nog altijd lonend is. En daar komt nu eenmaal volstrekt niets paranormaals of anderszins bijzonders bij kijken.
__________

Zie tevens het artikel elders, getiteld De miskraam van Derek Ogilvie.

Oma's Perzisch tapijt als metafoor voor huidig Iran

Regisseur Massoud Bakhshi.

De VPRO biedt op woensdag 5 januari via Nederland 2 een nieuwe aflevering van het programma Tegenlicht, met daarin de film Our Persian rug van de Iraanse regisseur Massoud Bakhshi. De rolprent vertelt het poëtische verhaal van een Perzisch tapijt dat door de grootmoeder van de regisseur is geknoopt en dat thans — zonder dat zij dit ooit zo heeft bedoeld — in de film model staat voor het Iran van vandaag. Het verhaal daarvan wordt verteld aan de ietwat verwarde herinneringen van de regisseur zelf, die tevens zorgt voor het verhaal door middel van een ingetogen voice over.
Aaangezien de herinneringen lang niet altijd zo aangenaam zijn en de man en nauwkeurig observator is, komen pijnlijke aspecten van de hedendaagse maatschappij in het land in kwestie aan de oppervlakte.
De film wordt uitgezonden tussen 21:00 uur en 22:00 uur.

Speurtocht in Close up naar Odysseus' eiland Ithaka

Romeinse voorstelling
van de Griekse dichter
Homeros (ca.800-750)

Met een boek in de hand
In de herhaling van een aflevering van het Avro-programma Close up, via het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24 kan men, op dinsdag 4 januari, de zoektocht van anno toen naar het eiland Ithaka opnieuw meebeleven. De uitzending wordt gerealiseerd tussen 23:04 uur en ongeveer middernacht.
Volgens het wereldwijd millennia bewaard en tevens gebruikt gebleven heldendicht Odyssee — gewoonlijk toegeschreven aan de als blinde dichter gekwalificeerde Homeros (ca. 800-ca. 750 vóór onze jaartelling).

Terug naar de plaats van oorsprong
De held Odysseus zou afkomstig zijn van het eiland Ithaka, waar hij zijn echtgenote Penelope en zijn zoon Telemachos achterliet om met andere vooraanstaande Grieken te gaan strijden om Troje. 

Odysseus. Romeinse
kopie van een laat-
hellenistisch beeld.
Bevindt zich in het
Museo Chiaramonti.

Dat avontuur nam tien jaar in beslag, en is beschreven in het eerste epos in verzen van genoemde Homeros.
Daarna wilde Odysseus terugkeren naar huis en haard. Opnieuw nam dat avontuur tien jaar van zijn leven in beslag, doordat hij onderweg in allerlei situaties terechtkwam en aan tal van onverwachte verleidingen heeft blootgestaan.
Aan de hand van de tekst van Homeros wordt de zoektocht herhaald, en aangevuld met gesprekken die werden gevoerd met Cees Goekoop, burgemeester van Leiden en auteur van het boek Op zoek naar Ithaka. Dat is in documentaire vorm vastgelegd in de aflevering van het programma Close up, van welks inhoud we opnieuw kunnen kennisnemen.

Arte-tv: Marco Polo-route in vijf reisreportages

Marco Polo, ets naar een
zestiende eeuws portret.

Arte-televisie begint het jaar op de eerste echte werkdag — maandag 3 januari, tussen 19:30 uur en 20:15 uur — met de uitzending van de eerste aflevering van de vijfdelige serie reisreportages die laten zien langs welke plekken de aloude koopmansroute tussen Venetië en het toenmalige Peking (thans Beijing) liep. Alle vier volgende werkdagen van deze eerste week in 2011 volgt een nieuwe reportage, steeds van dezelfde lengte.
Deze films van Bernd Girrbach en Rolf Lambert, in 2010 gerealiseerd voor de regionale Duitse televisiezender Südwest Runfunk (SWR) dragen stuk voor stuk bij tot een beter inzicht in het hoe en het waarom van het ontstaan van deze route in die tijd.
1: Von Venedig in die Türkei.
2: Von der Türkei nach Teheran.
3: Durch Iran und Afghanistan.
4: Von Tadschikistan in die Wüsten Chinas.
5: Durch das Reich der Mitte.
De reeks wordt opnieuw uitgezonden in de week van maandag 10 tot en met vrijdag 14 januari, steeds 's middags vanaf 14:00 uur.

Reisroute, zoals afgelegd door Marco Polo (1254-`1324).