zaterdag 29 november 2008

Thema-avond Mogadischu op het eerste Duitse net — speelfilm; gespreksronde; documentaire en boek

Traumatische gebeurtenissen
Hoewel de gebeurtenissen meer dan drie decennia achter ons liggen, zal de gebeurtenis — die onder de Somalische plaatsnaam Mogadischu bekend gebleven is — tal van betrokkenen niet alleen vers in het geheugen liggen, maar voor diverse van degenen, die binnen dat grote drama in de meest precaire situaties hebben verkeerd, nog altijd de sporen van het trauma van die dagen — van 13 tot en met 18 oktober 1977 — met zich meeslepen. Voor de jongeren zal het begrip in de meeste gevallen niet meer dan een plaatsnaam zijn of een link naar een terroristische gebeurtenis van anno toen leggen, doch niet of nauwelijks meer.


Wat er precies gebeurde op 18 oktober 1977 op het vliegveld van Mogadischu, is te zien in de gedramatiseerde filmversie die op zondag 30 november, vanaf 20:15 uur door het eerste Duitse publieke televisienet zal worden uitgezonden.
De recentelijk gereedgekomen film van Roland Suso Richter wordt als politiek drama, gebaseerd op feiten, gepresenteerd. In de film worden de belangrijkste rollen gespeeld door Thomas Kretschmann, Nadja Uhl en Said Taghmaoul.

Aansluitende programma's
Doch daarbij blijft het niet, want in aansluiting daarop, tussen 22:00 uur en 22:45 uur, zal — in het zondagse, doorgaans maatschappelijk-politieke discussieprogramma van Anne Will met een beperkt aantal gasten — over de film en de gebeurtenissen van 1977 worden nagepraat.
Direct daarna, tussen 22:45 uur en 23:30 uur, volgt tot besluit van de thema-avond, een documentaire van Maurice Philip Remy over de actie van de vier Palestijnse terroristen in 1977: Mogadischu — Die Dokumentation. Daarin komen getuigen van toen aan het woord en worden die achtergronden nader belicht welke tot de daad hebben geleid.

Cesuur

De gebeurtenissen die zijn voorafgegaan aan de kaping van de Lufthansa-machine Landshut speelden zich niet alleen op diverse niveaus in de samenleving — en als reactie daarop in de Westduitse nationale politiek — maar eveneens op meerdere plaatsen tegelijk. De Duitse werkgeversvoorzitter Hanns Martin Schleyer was ontvoer door leden van de Rote Armee Fraktion — die door de meerderheid van de Duitse en overige West-Europese bevolking als terroristen werden beschouwd —, die hoopten èn verwachtten, daarmee de regering van de Bondsrepubliek zodanig onderdruk te zetten dat de in de gevangenis van Stammheim opgesloten medestrijders van de RAF vrij te krijgen. Spoedoverleg op het hoogste niveau heeft er echter toe geleid dat de Duitse Bondskanselier Helmut Schmidt met de mededeling kwam dat men niet zou toegeven aan deze extremistische chantage.


Dat leidde ertoe dat de Landshut, die op een vliegveld bij München stond en met de 82 passagiers en hetdoor terreur uitgedunde boordpersoneel een ware odyssee te wachten stond. Via Mallorca en Rome, Cyprus en Bahrein, Doebai en Aden landde het toestel uiteindelijk in Mogadischu. Toen alle gegijzelden — de 82 passagiers en nog vier overgebleven bemanningsleden — 105 uur achtereen in het toestel zaten en de totale uitputting, zo niet erger, nabij waren, bestormde een speciale eenheid van de Bundesgrenzschutz GSG9 de machine en zo werden de slachtoffers uiteindelijk bevrijd uit handen van de Palestijnse terroristen.

Nieuwere inzichten
Tot voor kort ging men er in kringen van politie, justitie, politiek en andere betrokken instanties van uit dat de ontvoering van de Landshut vooral in connectie met het toenmalige politieke terrorisme in Duitsland stond, maar in het bij de film behorende boek, dat als offizielles Begleitbuch geldt, komt auteur Timo Kortner met een reeks nieuwe gegevens, die aantonen dat internationale verwikkelingen een rol hebben gespeeld bij deze aanslag. Voorts richt hij de blik op het lot van de zo intens getraumatiseerde passagiers en bemanningsleden van de gekaapte machine.
Dat boek verschijnt officieel in januari 2009, maar is op de dag van de thema-avond in de boekhandel verkrijgbaar.
__________
Timo Kortner: Mogadischu —
Das Entführungsdrama der Landshut
Das Begleitbuch zum Film »Mogadischu«
272 pag., paperback; met
14 foto's in apart katern
Knaur Taschenbuch Verlag, München, januari 2009
ISBN 978-3-426-781913
____________
Afbeeldingen
1. Nadja Uhl in de rol van stewardess in de gekaapte Landshut, en Thomas Kretschmann als piloot — in de speelfilmversie.
2. Zo stond het toestel op de landingsbaan van Mogadischu op 18 oktober 1977.
3. Voorzijde van de KNAUR-paperback Mogadischu, die eveneens op 30 november verkrijgbaar zal zijn.

dinsdag 11 november 2008

Portret van schrijver John le Carré op Arte-tv

Herhaling van zondag
De Frans-Duitse cultuurzender Arte-televisie zal in de nacht van dinsdag 11 op woensdag 12 november — tussen 00:55 uur en 02:20 uur — een herhaling presenteren van de film König der Spione over de Engelse schrijver John le Carré, wiens werkelijke naam David John Moore Cornwell is, en die werd geboren in 1931 te Poole in Dorset. Lange tijd was hij in dienst van 'Her Majesty's Secret Service' en gedurende die 'diensttijd' als spion was hij onder meer werkzaam in de Bondsrepubliek Duitseland. En daarover gaat, althans min of meer, zijn roman A small town in Germany, die — evenals bijna, zo niet alle van zijn thrillers — werd verfilmd. Wereldfaam heeft hij echter verworven met The spy who came in from the cold, voor het eerst verschenen in 1963. Daarmee heeft John le Carré niet alleen laten zien dat hij op voortreffelijke, tevens literair verantwoorde, wijze een roman vol intensiteit en spanning kon componeren, maar dat het daarin gedocumenteerde een historisch inzicht verschaft met betrekking tot de interactie van de protagonisten in de Koude Oorlog. De filmversie uit 1965 van regisseur Martin Ritt — met onder anderen Richard Burton, Claire Bloom, Oskar Werner, en de Nederlandse acteur Henk Molenberg als marechaussee bij de pascontrole op Schiphol — heeft die populariteit van de auteur enorm ondersteund.
Zijn manier van schrijven is niet zelden beschouwd als een vorm van zich afzetten tegen de heroïsche spionageverhalen over uitermate ongeloofwaardige gebeurtenissen en bovenmenselijke krachten, die vooral Ian Fleming aan zijn figuur James Bond heeft toegedicht. Niets groots, 'soapciety'-achtigs en anderszins nodeloos 'indrukwekkends', is er te vinden in de personages die John le Carré schetst. En dat zorgt er onder meer voor dat de toestanden en gebeurtenissen in diens boeken — en in de verfilmingen daarvan — een zoveel realistischer en daarmee tevens zoveel aanvaardbaarder indruk maken.
De film uit 2008, met een lengte van anderhalf uur, zal worden uitgezonden in HD-kwaliteit op het formaat 16:9. Twee regisseurs tekenen voor deze rolprent: André Schäfer en Werner Köhne.
Voor wie het tijdstip in de nacht van dinsdag op woensdag niet zo goed valt, is er nog een herkansing: een herhaling zal worden gerealiseerd op maandag 17 november aanstaande, 's ochtends om 09:55 uur.

zaterdag 8 november 2008

Vera Mary Brittain — een vrouw in oorlog en liefde

BBC One
Op zondag 9 november, — 's avonds vroeg, tussen 18:45 uur en 19:45 uur onze tijd — presenteert de Britse televisiezender BBC One de tv-film: Vera Brittain, a woman at war. Het betreft een biografische film met de belevenissen van de Engelse schrijfster Vera Brittain (1893-1970), die tevens naam heeft gemaakt als feministe en pacifiste.
Het feit dat dezer dagen de negentigste verjaring van het einde van de Eerste Wereldoorlog in Engeland plechtig en uitbundig wordt gevierd, zal mede aanleiding zijn dat deze film — die dit jaar werd gerealiseerd — op dit, hopelijk met het oog op de jongeren, vroege tijdstip zal worden uitgezonden.
Tijdens die zogeheten Grote Oorlog, welke op het continent werd uitgevochten, heeft Vera Britain zich vrijwillig gemeld om dienst te doen als verpleegster. De diverse toestanden en gebeurtenissen aldaar heeft ze vastgelegd in haar boek Testament of Youth, dat in 1933 voor het eerst is verschenen, en dat ik in 1968 in het Groningse filiaal van Boekhandel De Slegte voor de ongelooflijke somma van tien cent heb kunnen kopen in een paperback-editie, die men aldaar als ramsjpartij voor een gulden kennelijk — in Nederland — niet meer aan de straatstenen heeft kunnen slijten. Gelukkig is er in de jaren negentig van de vorige eeuw alsnog een BBC-televisieserie naar de inhoud van dat intens menselijke document gerealiseerd.

(wordt vervolgd)
____________
Afbeeldingen
1. Schrijfster Vera Brittain.
2. De paperback-editie die ik in 1968 bij De Slegte heb gekocht voor tien cent. (Vijftien boeken uit de vele verschillende opruimingsstapels kostten samen één gulden.)

zaterdag 1 november 2008

Dickens' Little Dorrit — Herhaling van de eerste delen via BBC One en twee nieuwe afleveringen

Gebrekkige informatie
Hoewel niet alle televisiegidsen de juiste informatie verstrekken, mag u er wel van uitgaan dat op zondag 2 november de beide eerste van de veertien afleveringen van het kostuumdrama naar de tweedelige roman Little Dorrit van Charles Dickens op 2 november door de televisiezender BBC One achtereen zullen worden herhaald. Verleden zondag werd het één uur durende eerste deel gepresenteerd, donderdag gevolgd door de tweede aflevering, die de duur van een half uur heeft. Gezien het feit dat de in televisiegidsen als herhaling van aflevering 2 aangekondigde film de duur van bijna anderhalf uur heeft, zal de informatie wel weer hetzij slecht zijn verstrekt, dan wel ten burele van de redactie ver beneden niveau verwerkt. Zo werd in gidsen van een week eerder het project ook als vierdelig drama aangekondigd, maar inmiddels weten we dat het niet zo korte boek in werkelijkheid tien delen meer zal omvatten.
De herhaling van de twee eerste delen zal zondagavond via BBC One worden uitgezonden tussen 18:20 uur en 19:45 uur (onze tijd).
De komende week — op woensdag 5 en donderdag 6 november beide keren tussen 21:00 uur en 21:30 uur — zullen de afleveringen 3 en 4 door dezelfde zender de ether in worden gestuurd.