maandag 30 november 2009

Imagine... Over het bezitten van kunst

Dinsdag 1 december presenteert BBC Two in de reeks programma's met de titel Imagine. . . de aflevering Own art — een titel met een dubbelde bodem, als we naar de betekenis ervan kijken, die zowel eigen kunst, alsook kunstbezit kan zijn. Tal van Britten met een gemiddelde of zelfs kleine beurs kopen tegenwoordig kunst — die vanaf honderd pond beschikbaar is, en zorgen daarmee voor een — zij het kleine — revolutie.
Met de humoristische titel
Boer zoekt kunst verwijst Ilse van der Velden in een bijdrage in de VPRO-Gids van deze week naar een — onbegrijpelijkerwijs zeer populair— Nederlands tv-programma, en ook daar weer treffen we een dubbele bodem aan: naast die verwijzing naar Boer zoekt vrouw, komt er in de reportage — die tussen 23:35 uur en 00:25 uur in de nacht op woensdag 2 deember (onze tijd) zal worden uitgezonden, een varkensboer aan het woord komt, die vertelt hoe hij tot waardering van kunst is gekomen, hoe hij een selectie maakt alvorens te besluiten wat te kopen, en wat het aangekochte stuk en kunst in het algemeen voor hem betekent.
Datzelfde is het geval met een fabrieksarbeider en een politieagent.

donderdag 26 november 2009

Roger Scruton over het belang van schoonheid

Afscheid van schoonheid
In een documentaire die BBC Two Television op zaterdag 28 november — tussen 22:00 uur en 23:00 uur onze tijd — zal
uitzenden, treedt de Engelse filosoof Roger Scruton op de voorgrond om het belang van het fenomeen schoonheid aan een nader onderzoek te onderwerpen. Scruton poneert de stelling dat de beeldende kunsten, de architectuur en de muziek in de twintigste eeuw het tot aan die tijd geldende postulaat van de schoonheid hebben laten varen en daarvoor in de plaats de lelijkheid hebben laten prevaleren.
Zo'n tamelijk algemene, en in nogal absolute bewoordingen gesteld lijkende, bewering behoeft beslist enige nadere uitleg. Wellicht is het alleen al daarom een goede gedachte om maar eens te luisteren naar datgene wat die conservatieve filosoof Roger Scruton, die in 1944 werd geboren, nu precies bedoelt.
Zeven van de ongeveer dertig boeken die Roger Scruton heeft geschreven, zijn in het Nederlands vertaald; het laatste,
Waarom cultuur belangrijk is, in 2007.

woensdag 25 november 2009

Wie zijn de helden die het klimaat moeten redden?

Twee voorlopers?
Tijdens de topontmoeting tussen VS-president Barack Obama en de Indiase premier Singh, gisteren op het Witte Huis in Washington werden vele akkoorden en andere overeenkomsten getekend. Eén daarvan was de afspraak dat men zoveel mogelijk zal ondernemen ter stimulering van het gebruik van schone energie.
Dat is één van de gebeurtenissen op grote schaal, die wellicht enige invloed ten faveure van een beter klimaat op onze planeet zullen zorgen, althans, indien niet allerlei ambtelijke molens binnen de betrokken regeringen van de beide grote staten tal van goede zaken zullen frustreren.
Het is echter geenszins een vrijbrief voor diegenen in de particuliere sector — binnen huishouding, school of werk — om dan maar in figuurlijke zin met de armen over elkaar te gaan zitten.
In de tweedelige populair-wetenschappelijke documentaire Helden des Klimas, waarvan de eerste helft hedenavond door het tweede publieke Duitse ZDF televisienet zal worden uitgezonden — en op donderdag 25 november deel 2; beide keren tussen 22:15 uur en 23:00 uur — komt de vraag aan de orde hoeveel een individu kan bijdragen, of dat dit slechts de taak is van (grote) bedrijven en regeringen.
De beide afleveringen zullen worden uitgezonden in het kader van de programmaserie Abenteuer Wissen extra.
__________
Afbeelding: De Indiase premier Manmohan Singh.

zondag 22 november 2009

Edvard Munchs uitbeelding van de Spaanse Griep

Tweevoudige actualiteit
Nu er de laatste tijd — vrijweldag in, dag uit — zoveel te doen is om de Mexicaanse griep en de daarbij behorende parafernalia in medische en algemeen-maatschappelijke zin, is het wellicht goed om nog even terug te blikken op de zogenoemde Spaanse Griep die in 1919 de wereld heeft geteisterd en miljoenen slachtoffers heeft gemaakt. Eén van de beeldend kunstenaars die de werking van de Spaanse griep in één van zijn schilderijen heeft vastgelegd, is de Noor Edvard Munch (1863-1944), die toch al gevoelig was voor de negatieve kanten van het dagelijks leven.




De actualiteit verbindt deze twee fenomen: enkele dagen geleden is bekend geworden dat er reeds maanden geleden opnieuw een van de meesterstukken van Munch uit een galerie in Oslo is gestolen.
Meer daarover en over deze grondlegger van het expressionisme is te vinden in een artikel dat heden op het Nederlandse fin de siècle cultuurweblog All art is quite useless van Rond1900.nl is opgenomen.
__________
Afbeelding: Edvard Munch — Spaanse Griep met zelfportret 1919.

woensdag 18 november 2009

Portret van een duizendpoot: Vaclav Havel

"De camera houdt van Havel, die in wat voor omstandigheden ook nooit antipathie zal opwekken," is één van de terechte mededelingen over de voormalige, tevens laatste president van Tsjecho-Slowakije, die meteen de eerste president van Tsjechië werd: Vaclav Havel (*1936). Het is een zin uit een van de Terzijdes in de VPRO-Gids voor deze week, waarin dagelijks enkele programma-onderdelen summier nader worden belicht
Of Vaclav Havel zelf ook veel van de camera gehouden heeft, zal wellicht in het gefilmde portret blijken. Dat zal worden uitgezonden in de serie VPRO-Import. Het is een ruim twee uur durende film geworden, die net voor middernacht, om 23:55 uur, begint, en tot 02:05 uur in de nacht op donderdag 19 november duurt.
Jarenlang heeft een camerateam deze man gevolgd in al zijn doen en laten. Commentaar wordt er niet gegeven, dat betekent dus dat in directe bewoordingen ons niet zal worden medegedeeld wat de man uiteindelijk vond van het feit dat men hem met meerdere mensen zo lang heel dicht op de huid heeft gezeten. Hij heeft daarvoor echter toestemming gegeven als direct gevolg van het besef dat zijn bestaan in geen enkel opzicht alledaags is geweest. Presidentiële ijdelheid of een uiting van zelfverheerlijking van de veelzijdige man, die naast zijn schrijverschap en zijn periode als dissident zelf in staat werd gesteld om een betere politiek direct gestalte te geven.
In de loop van de week is deze documentaire ook te zien op het digitale themakanaal Holland Doc 24. Voor de exacte uitzendtijden kunt u het beste de website van het themakanaal in kwestie raadplegen.