Couples als focus in de BBC Radio 3-reeks The essay

Op alle werkdagen van de week wordt gedurende een kwartier het programma The essay via BBC Radio 3 uitgezonden — 's nachts tussen 00:00 uur en 00:15 uur onze tijd. Het is gebruikelijk dat gedurende die vijf korte uitzendingen diverse deelaspecten van het te behandelen thema aan de orde komen. Dat is ook deze week het geval als als het fenomeen Couples nader wordt beschouwd.
De aandacht in de eerste aflevering zal daarbij uitgaan naar beroemde koppel vanaf de dagen der verre oudheid: koppels in de Griekse mythologie, de Bijbel en tijdens oude beschavingen.
In de tweede aflevering — in de nacht van dinsdag 29 op woensdag 30 juni — komt Frederic Raphael (geb. 1931) aan het woord over klassieke mythes en koppels in de literatuur: Helena en Menelaos, Odysseus en Penelope, alsmede Hector en Andromache.

Aflevering 3 van de vijfdelige reeks behandelt ook beroemde liefdesduo's uit de literatuur vanaf de Romeinse dichter Ovidius tot en met stellen in de literatuur van de twintigste eeuw in de verhalen van W. Somerset Maugham en de met de Nobelprijs Literatuur onderscheiden Ernest Hemingway
De vierde aflevering behoort opnieuw toe aan Frederic Raphael, die zich daarin uitspreekt over het huwelijk en over ouders welke in de loop der eeuwen een rol hebben vervuld inde letteren.
De slotbijdrage van Couples — in de nacht van vrijdag 2 op zaterdag 3 juli, gaat over Hollywood-stellen, politieke koppels en koninklijke liefdesverbintenissen waarin Queen Victoria en haar zo innig geliefde Prince Albert een voorname plaats innemen.
Uit de mededelingen dienaangaande valt niet op te maken of er ook ruimte is voor anders getinte liefdesverhoudingen, zoals die van Sappho en haar damesmeisjes, of die van heren met Griekse beginselen gedurende de laatste vijfentwintig tot dertig eeuwen.
__________
Afbeelding: Frederic Raphael.

Holland Doc 24: Aspecten van het rijk van de nacht

Zes invalshoeken
Tal van aspecten van het verschijnsel Nacht komen aan de orde in zes achtereenvolgende programmaonderdelen die op dinsdag 22 juni door de digitale televisiezender Holland Doc 24 zullen worden uitgezonden.
1 — Om 20:15 uur begint de VPRO-film Wat vreten onze kinderen toch uit 's nachts? Regisseur Hansje van Etten heeft vijf pubers een kleine camera meegegeven en hun ouders (al dan niet) nietsvermoedend thuis achtergelaten hebben.
2 — Om 20:48 uur volgt een korte documentaire — tot 21:00 uur — getiteld Insomnia, gedraaid door studenten van de Nederlandse Film en Televisie Academie. Het feit dat wij inmiddels leven in een 24-uurs maatschappij, gaat ten koste van onze zo dringend benodigde slaap. Gedurende de achter ons liggende halve eeuw is het aantal uren dat wij in slaap doorbrengen, gemiddeld met twee uur afgenomen, Daarbij heeft nu zo'n dertig procent van de bevolking te kampen met slaapproblemen.
3 — 21:00 uur is het als het derde onderdeel van deze thematiek — slaapproblemen — wordt behandeld in de vijftig minute durende film De macht van Morpheus. We zijn in onze beschaving al zo ver voortgeschreden dat één derde van onze bevolking met slaapproblemen te kampen heeft. Frans Hoeben en Caroline Moens tonen ons in hun tijdstip welke de maatschappelijke gevaren van slaapstoornissen zijn.
4 — In de daarop om 21:51 uur aansluitende documentaire met een duur van tien minuten — NOFF: De machine van de nacht — wordt ons het nachtleven van Neerlands hoofdstad getoond, waarbij de nadruk ligt op de mensen die in de nachtelijke uren werken.
5 — Om 22:01 uur volgt een aflevering uit de reeks Dokument met eveneens een veelzeggende titel: Slapeloze nachten. De maakster van de film,Marijke Jongbloed, doet ons uit de doeken in welke mate de 24-uurs maatschappij het leven van de mensen niet alleen nadrukkelijk beïnvloedt, maar die tevens ontwricht.
6 — Als laatste onderdeel van deze aansluitende zes films over het nachtelijke leven bgint om 22:45 uur een aflevering uit de reeks Metropolis van de VPRO, getiteld Zware jongens. Daarin wordt ons een kijkje gegund in de plaatselijke, zogenoemde kleine criminaliteit van wereldsteden. Een etmaal lang volgen de makers een aantal zakkenrollers in Nairobi, handelaren in illegale vechtkrekels in Sjanghai, en komen we in aanraking met de man die als Israëlische Robin Hood  boek staat. Deze film duurt tot23:09 uur.

Documentaire over Saul Friedländer op Arte-tv

Acribisch onderzoek
Aarden kan Saul Friedländer nergens op deze wereld. Wel heeft hij op tal van plekken op dit ondermaanse gewoond, maar de schaduwen uit het verleden — ten tijde van de holocaust — blijven hem vervolgen en mede daardoor is hij een onderzoeker geworden die acribisch de periode en de gebeurtenissen welke in dat kader hebben plaatsgegrepen heeft bestudeerd. Ondanks het feit dat Saul Friedländer zich zo intensief met dat onderdeel van de twintigste eeuwse — vooral Europese — geschiedenis heeft beziggehouden, blijft hij ook zoeken naar de eigen identiteit.

Praag, jaren dertig
Daartoe is hij onder meer teruggekeerd naar zijn, relatief verre, verleden: naar Praag waar hij in 1932 werd geboren en zijn jeugdjaren heeft doorgebracht. Zijn ouders — die beseften wathet Beest met de snor en de krankzinnige brulstem voor de Joden in petto had — lieten Saul onderduiken op een katholiek internaat, onder de naam Paul-Henri Fernand. Daardoro overleefde hij de oorlog, maar zijn beide ouders zijn in Auschwitz vermoord.
Toen hij tot priester zou worden gewijd, ontdekte Saul Friedländer dat hij Joods was. Tijdens zijn omzwervingen in de vroege periode kwam hij eerst in Tel Aviv terecht. Uiteindelijk is hij in Los Angeles beland, waar hij hoogleraar werd.

Nieuwste boek
Het meest recente boek van Saul Friedländer dat in het Nederlands is uitgekomen, Nazi-Duitsland en de Joden (ISBN 978-9-782-3003-8) — eerst in twee delen [1] — en vervolgens samen in één band, is een omvangrijk — 472 + 862 pagina's — standaardwerk waarin het thema niet alleen vanuit alle denkbare perspectieven wordt benaderd, maar — en dat is nog wel het voornaamste — in een Europese context. Arte-televisie besteedt op zondag 13 juni, tussen 17:00 uur en 17:45 uur aandacht aan deze historicus, zijn leven en werk, door middel van een documentaire van de Bayerische Rundfunk uit 2009 gemaakt door Yehuda Yaniv, getiteld Saul Friedländer und die Geschichte. Deze film wordt uitgezonden op het beeldformaat 16:9, voorzien van stereofonisch geluid. Herhalingen worden door dezelfde zender gepresenteerd op maandag 14 juni, vanaf  08:00 uur en op zaterdag 19 juni, vanaf 06:45 uur.
__________
[1] 1. De jaren van vervolging:1933-1939.
2. De jaren van vernietiging: 1939-1945.

Zie ook onze bijdrage van 13 november 2008 op de (zuster)site Tempel der Historie.
___________
Afbeeldingen
1. Historicus Saul Friedländer.
2. Voorplat van de Nederlandse editie van de beide boeken in één band, verschenen bij Nieuw Amsterdam Uitgevers te Amsterdam

The culture show over relatie wetenschap en kunst

In het cultureel magazine The culture show van de Britse zender BBC Two Television staat de aflevering, die op donderdag 10 juni, 's avonds tussen 20:00 uur en 21:00 uur onze tijd zal worden uitgezonden, in het teken van de relatie tussen wetenschap en kunst.

In dat uur onderzoekt Andrew Graham-Dixon onder meer vervalste schilderijen en gaat hij voorts op zoek naar vermiste kunstwerken. Michael Smith bezoekt de bizarre expositie Skin van de Wellcome Collections, en ten slotte voert filmcriticus Mark Kermode een gesprek met de wiskundige Marcus du Sautoy — gespecialiseerd in getallentheorie, maar eveneens een groot filmliefhebber — over de functie van wetenschap in de filmindustrie en over het voorkomen van wetenschap in films.

__________

Afbeelding: Wiskundige Marcus du Sautoy.

Beroemdheden die voor de Tweede Wereldoorlog nazi-Duitsland bezochten, in boek bijeengebracht

In het Britse radioprogramma Night waves dat met enige regelmaat op door BBC Radio 3 wordt uitgezonden, is voor de aflevering van woensdag 9 juni een gesprek ingepland over een nieuw boek met impressies van enkele beroemdheden uit diverse disciplines van het cultureel-maatschappelijk leven in meerdere delen van de wereld. 

Uit Groot-Brittannië is de veelzijdige  Virginia Woolf (1882-1941) onder meer romancière en essayiste onderwerp van gesprek. Een tweede beroemdheid, zeker zo veelzijdig als voornoemde Bloomsbury-dame, maar dan op een geheel ander vlak is William Edward Burghardt du Bois (spreek: Du Booys) (1868-1963), een Amerikaans activitist voor burgerrechten die zich gedurende zijn deel van de twintigste eeuw bij voortduring heeft ingezet voor gelijke rechten en tegen elke vorm van racisme. Du Bois werkte tevens als historicus, scioloog, auteur en redacteur. De derde figuur binnen dit illustere gezelschap is de meest vermaarde president van de Verenigde Staten van Amerika, John Fitzgerald Kennedy (1917-1963).
De grootste gemene deler van deze drie maatschappelijk vooraanstaaned figuren is het feit dat zij allen, voorafgaande aan de Tweede Wereldoorlog, nazi-Duitsland hebben bezocht en daarover hebben gepubliceerd. Ook anderen van naam en faam hebben een dergelijk bezoek aan het Duitse rijk van anno dazumal afgelegd.
Dat is het thema van het nieuwe boek: Travels in the Reich 1933-1945. Presentator Matthew Sweet en zijn gasten proberen te achterhalen wat het genoteerde van de drie genoemde figuren over hen zegt en wat hun visie op nazi-Duitsland nu precies te betekenen heeft. De uitzending van Night waves is tussen 22:15 uur en 23:00 uur onze tijd.
__________
Afbeeldingen
1. Burgerrechten-activist W.E.B. du Bois in 1918.
2. Night waves-presentator Matthew Sweet.