Vrijdag op BBC 2 —Verfilming van Oscar Wilde's toneelstuk The Importance of Being Ernest

Rolprent uit 2002
Op vrijdag 26 december — vroeg in de middag, tussen 12:50 uur en 14:25 uur — wordt de verfilming — als Brits-Amerikaanse coproductie, geregisserd door Oliver Parker, van The Importance of Being Ernest, in september 1894 in een uitzonderlijk korte periode geschreven door Oscar Wilde (1854-1900) — thans door BBC Two-television opnieuw uitgezonden, hetgeen op 3 januari 2007 met dit in filmbeelden vertaalde toneelstuk van de grootmeester van het Britse fin de siècle-drama reeds eerder was gebeurd, evenals door enkele televisie-zendgemachtigden op het vasteland. De hoofdrollen hierin worden vertolkt door Rupert Everett, Colin Firth en Reese Witherspoon.
Een heel uitgebreid artikel over deze materie heb ik — imiddels bijna twee jaar geleden — op 2 januari 2007, gepubliceerd op het Nederlandse specialistische fin de siècle-weblog All art is quite useless van Rond1900.nl
__________
Foto: Colin Firth tijdens the IFFA Awards in Yorkshire 2007.

Kerstwensen van Arte-televisie bederven kijkgenot

Nodeloos en nutteloos
Het ARTE-logo linksboven in beeld tijdens de uitzendingen van deze Frans-Duitse televisie-instantie — een voor de toeschouwer volstrekt overbodige toevoeging aan datgene wat op het scherm wordt geboden, maar voor de zender, in verband met rechten een eventueel noodzakelijk kwaad — was gisteravond extra groot door de volstrekt overbodige toevoeging van tierlantijntjes die daar waarachtige kerstversieringen moesten impliceren. Alsof de bovengemelde toevoeging bij het op zich reeds ongewenste logo niet al meer dan erg genoeg was, werden af en toe ook nog de woorden Frohes Fest toegevoegd. Hoeveel hersenloosheid en smakeloosheid — maar erger nog: volstrekt gebrek aan inzicht, en kennelijk een totale aanwezigheid aan vertrouwen in de eigen keus — spreken uit deze nodeloze, nutteloze en — wat veel pijnlijker is: — onbedaarlijke stompzinnigheid.

Feestvreugde
De feesvreugde van het op het huiskamerscherm veelzijdige en van hoge kwaliteit gebodene was een lust voor oog en oor, alsmede voor het eigen vermogen om grote kunst te ondergaan in de literataire hoogstand welke Pierre de Beaumarchais in La folle journée ou Le mariage de Figaro heeft neergelegd en in het daaruit voortvloeiende, sublieme spel van de leden van de Comédie Française. Deze positieve en in tal van opzichten constructieve elementen van dit onderdeel van het kerstprogramma van ARTE had onaangetast dienen te blijven. Zulke volstrekt onpersoonlijke, elektronische boodschappen doen slechts afbreuk aan het niveau dat een cultuurzender wordt geacht te (re)presenteren. Er is dan ook niet de geringste aanleiding om af te dalen naar de meer dan afstotende laagte die allerlei commerciële zendgemachtigden voor hun kritiekloze aanhang in petto hebben.

Arte-documentaire over een relatief stille, maar gestadig doorwerkende revolutie: biseksualiteit

Arte-televisie
Op donderdag 18 december zendt Arte-televisie, tussen 22:25 uur en 23:25 uur een documentaire uit over het fenomeen biseksualiteit. Daarin zijn verhalen te beluisteren die mensen met deze instelling vertellen aan documentairemakers Laure Michel en Eric Wastiaux. Deze rolprent stamt uit Frankrijk en is dit jaar gereed gekomen. De film heeft een duur van 56 minuten, en zal worden uitgezonden in HD-kwaliteit op het formaat 16:9.
Op zaterdag 20 december zal deze documentaire worden herhaald om 00:15 uur.

Keuzevrijheid
In het betoog dat de Amerikaanse seksuoloog Fred Klein in zijn boek over het fenomeen Biseksualiteit heeft gehouden, stelt hij dat dit de enige waarachtige seksuele keuze is, die een mens heeft. Homoseksuele en heteroseksuele oriëntatie liggen genetisch vast, maar voor een leven als biseksueel kun je kiezen. Weer een andere wetenschappelijke stem, die nog wel eens vanwege haar opvattingen is gehoond — die van Iteke Weeda — meldde alweer twee decennia geleden al dat die eenzijdige seksuele oriëntatie meer en meer zal vervagen, en aan die stelling werd de verwchting gekoppeld dat in het midden van de eenentwinttigste eeuw het gros van de dan in de bloei van hun leven verkerende mensen biseksueel georiënteerd zal zijn.
Gezien de ontwikkelingen die de laatste decennia, vooral na de Grote Seksuele Revolutie, eind jaren zestig, die onderdeel vormde van — dan wel gelijk opging met — een algeheel maatschappelijke revolutie in de westerse wereld, is die stelling van mevrouw Weeda zo dwaas nog niet. Immers, die biseksuele revolutie is er een van volkomen ander kaliber dan de voorafgaande algemene in de jaren zestig: de huidige verloopt veel rustiger en langs lijnen van geleidelijkheid.
Het waren volgens insiders veel meer de avantgarde kunstenaars, die zich openbaarden als biseksueel: zangers, dansers, filmers, schrijvers en modeontwerpers. Doch dat gebeurde vooralsnog alleen maar in de grote centra van het oude continent en in steden met welhaast een status aparte op het punt van de seksualiteit: Parijs en Berlijn, New York, San Francisco en Montreal. Vooral door het feit dat dergelijke figuren doorgaans in het middelpunt van de belangstelling staan, kan de bekentenis van zulke pioniers een doorslaggevende betekenis hebben voor tal van twijfelaars en weifelaars.

Cork — Forest in a bottle — 14 december, BBC Two

De voor verleden week dinsdag reeds aangekondigde documentaire in de BBC-reeks Natural world, over het verschijnsel kurk, zal op zondag 14 december op de zender BBC Two — tussen 20:10 uur en 21:00 uur (middeneuropese tijd) — als Cork — Forest in a bottle worden uitgezonden.
Meer daarover in een artikel geplaatst op maandag 8 december op onze zustersite Tempel der Natuur, en voorzien van de titel Een stukje bos als afsluiter van fles of kruik.

Drie filmreportages met het thema stad in steeds een andere context — donderdag 11 december

Verhuizen naar een stad
BBC Two zendt op donderdagavond 11 december — tussen 20:30 uur en 21:00 uur — de laatste aflevering van een zesdelige reportageserie uit die de overkoepelende titel draagt James May's 20th Century. Die presentator toont in dat relatief korte bestek ontwikkelingen die allemaal in de twintigste eeuw hebben plaatsgegrepen, waardoor de wereld zeer ingrijpend is veranderd. James May (geboren in 1963) vloog voor deze serie rond de wereld in een Eurofghter Typhoon met 1320 mijl per uur, tweemaal de snelheid van het geluid.
De slotaflevering van de reeks heeft als titel Big city, bright lights, en heeft verhuizen als thema. Iedere dag verhuizen er zo'n 180.000 mensen naar een stad, ergens op deze ondermaanse planeet.

Vergeten stad
VPRO's programmareeks Holland Doc biedt dezelfde avond via Nederland 2 — tussen 22:55 uur en 23:55 uur — de reportage De verloren stad. Hierin vragen de inwoners van een Balkan-stad zich af wanneer er een eind aan de oorlog zal komen. Hoe moet men overleven in een stad die van wederopbouw is uitgesloten? Wat zijn het voor mensen die in een dergelijke stad wonen en wat is hun motivatie om er te blijven onder de gegeven omstandigheden? Humor en cynisme begeleidden de beelden die in deze reportage een indringend verhaal vertellen.

Wet en onregelmatigheden
De derde reportage die zich met het fenomeen stad bezighoudt — en in dit geval zelfs met twee steden: Philadelphia en Johannesburg —, is weer van een geheel ander kaliber. De reportage wordt via BBC Two uitgezonden in de nacht van donderdag 11 december op vrijdag 12 december, tussen 00:20 uur en 01:20 uur onze tijd. Het betreft de laatste van twee afleveringen die zijn gerealiseerd door Louis Theroux onder de titel Law and disorder en brengt de enorme criminaliteit in kaart welke juist in die beide genoemde steden welig tiert.
____________
Afbeeldingen
1. BBC-presentator James May.
2. Wolkenkrabbers in het zakencentrum van Johannesburg.
3. Independence Hall in Philadelphia (Pennsylvania, USA).

Driemaal Sinterklaasavond op GeschiedenisTV — Heilige of Boeman? en Op zoek naar de echte

Reportage uit 1963
Het Nederlandse, digitale kanaal GeschiedenisTV presenteert aan de vooravond van de werkelijke verjaardag: 6 december, van Nikolaas, de voormalige bisschop van Myra — waar zijn basiliek vandaag de dag nog te bezichtigen is —, die de naam Nikolaas droeg, een reportage uit die in 1963 door de Avro werd gemaakt, Heilige of Boeman? over het Sinterklaasfeest in Nederland. De presentatie wordt verzorgd door Berthe Beydals. Adelheid van der Most en Ger Roos, toen in ons land prominenten in de televisiewereld, tekenen voor de regie.
In het drie kwartier durende programma — dat zal worden uitgezonden tussen 21:58 uur en 22:45 uur — wordt een poging ondernomen om de betekenis te achterhalen van dit feest voor zowel kinderen als volwassenen. Er zal eveneens aandacht worden besteed aan zijn 'land van herkomst' en verder wordt bekeken hoe zijn verjaardag wordt gevierd.

Compilatie
In aansluiting op die reportage volgt, tussen 22:45 uur en 23:06 uur, een compilatie van zogeheten grappige oude en/of nieuwere fragmenten over de in Nederland zo zeer vereerde goedheiligman Sinterklaas.
Het feit dat er niet zelden aan die 'heiligheid' is getwijfeld, weerhoudt jong noch oud ervan op enigerlei wijze deel te nemen in de festiviteiten op en om de naamdag van de bisschop die in 342 of 352 werd geboren.

De echte?
Vijfentwintig jaar na de eerste reportage ging cabaretdeskundige Wim Ibo op zoek naar de oorsprong van Sint Nikolaas. In Van Hagios Nikolaos tot Santa Claus onderneemt hij een speurtocht van Turkije, via Zuid-Italië en Amsterdam naar de Verenigde Staten, waar de verkitsching van de persoon als kerstman tot de meest extreme vormen van degeneratie van dit fenomeen behoort.
Deze documentaire zal, eveneens op GeschiedenisTV, worden uitgezonden tussen 23:06 uur en 23:56 uur, en dan is de sinterfeestdag voorlopig ook wel weer verleden tijd.
____________
Afbeeldingen:
1. Heiliger Nikolaus, Oberammergau. Hinterglasmalerei, midden 19de eeuw. Heimatmuseum Oberammergau. Voor meer afbeeldingen van deze volkskunst: zie het artikel op onze zustersite Bijzondere Boeken.
2. De heilge Nikolaas. Icoon in het Sinaïklooster.
3. Sinterklaas, de kindervriend.
4. Sinterklaas op de Dam in Amsterdam.

Atlantropa — Fantasie over een nieuw continent

Megalomaan project
De regionale Duitse televisiezender Westdeutscher Rundfunk (WDR) presenteert, direct na middernacht, de één uur durende documentaire van Michael Morales en Harald Rause, getiteld Atlantropa over de 'fantasie' van een Duitse architet, welke had, dan wel zou, moeten leiden tot het samenvoegen van twee continenten.
Het is inmiddels alweer acht decennia geleden dat Hermann Sörgel (1885-1952) een plan heeft ontworpen voor een enorme stuwdam in de Straat van Gibraltar, om daarmee de Middellandse Zee van de Atlantische Oceaan te scheiden. Op die manier meende hij er goed aan te doen nieuw land te winnen dat Europa en Afrika zou verbinden, waardoor het laatstgenoemde continent directer aansluiting bij Europa zou kunnen vinden, hetgeen in tal van opzichten de progressie in de ontwikkeling van dat werelddeel zou kunnen bevorderen. Tegenwoordig wordt wel gedacht dat dit de voedseltekorten in Afrika zou kunnen (doen) verminderen.
Michael Morales, de regisseur van de documentaire Atlantropa, heeft een jaar lang, in de voetsporen van Sörgel, door Europa gereisd. Hij is er met behulp van gespeelde filmscènes en animatie in geslaagd de ruim een halve eeuw oude plannen van Sörgel voor de televisiekijker aanschouwelijk te maken, ook de megalomane proporties daarvan. Toch heeft Sörgel tal van partijen in binnen- en buiteland niet alleen weten te interesseren voor zijn plannen, maar instemming van de meesten van hen weten te krijgen.