De wortel van het kwaad — documentair tweeluik van de Humanistische Omroep op Nederland 2

God als misvatting
De Humanistische Omroep zendt in twee afleveringen het programma De wortel van het kwaad uit, over auteur en wetenschapper Richard Dawkins, die in deze documentaire reportage de confrontatie aangaat met gelovigen van verschillende achtergronden en dito religieuze richtingen. Daarmee hoopt hij aan te tonen dat het godsgeloof de wortel van het kwaad is, simpelweg omdat God als misvatting heerst. Die Nederlandse boektitel uit 2006 — een vertaling van Richard Dawkins' boek The God Delusion — is tevens de titel van de eerste  aflevering van het tweeluik dat op twee achtereenvolgende dinsdagen zal worden uitgezonden.

Darwin-adept

De eerste aflevering heeft een omvang van ongeveer zo'n drie kwartier, en is te zien via Nederland 2, beginnend op dinsdag 11 mei om 23:25 uur, en eindigend — althans volgens het schema — in de vroege nacht van dinsdag op woensdag 12 mei.
Daarin maakt Richard Dawkins — als onvoorwaardelijk bewonderaar van Charles Darwin — duidelijk hoe verbijsterd hij is dat de evolutieleer steeds meer wordt beschouwd als gelijkwaardig aan het — uitzonderlijk naïeve, en daardoor volstrekt ongeloofwaardige scheppingsverhaal zoals 'de ware gelovigen' het nog als gesneden koek slikken. 

Richard Dawkins maakt zich — begrijpelijkerwijs en terecht — boos over de, onder veel meer, onrechtvaardige, rancuneuze en racistische God van het Oude Testament tegenover de volkomen dwaze — en op z'n zachtst gezegd totaal wereldvreemde — leer der verzoening in het tweede deel van de oudste anthologie der westerse wereld, bekend bij velen — vooral bij exegeten, gelovigen en literatuurhistorici — als de Gantsche Heilige Schrift: Biblia [1].

Geen empathie
In een artikel als voor beschouwing op de film — verschenen in de VPRO-Gids van de thans lopendeweek — schrijft Sietse Meijer dat Dawkins voornamelijk voor eigen parochie preekt, en daarnaast niet echt moeite doet om een verklaring te vinden voor de — ook heden ten dage nog altijd onstuitbare hang naar religie.
Sietse Meijer besluit zijn betoog met de bewering — c.q. vaststelling — dat Richard Dawkins zich moeilijk kan inleven in degenen voor wie religie "een diepere betekeni heeft, troost biedt of om een andere reden belangrijk is." Als laatste zin staat daar: "Hij begrijpt er helemaal niets van."
Dat zal miljoenen mensen eender vergaan in de gebieden waar Dwkins' boek — al dan niet in vertaling — beschikbaar is. Dat niet begrijpen hoeft overigens niet per definitie te betekenen dat men er ook geen begrip voor heeft.

Evolutie-boek
Verleden jaar is er opnieuw een boek van Richard Dawkins verschenen, ditmaal met een inhoud die minder gaat over de God die hij als misvatting beschouwt, maar met een omvangrijke tekst waarin hij een Bewijs voor evolutie aandraagt. Het boek draagt dan ook die ondertitel, met daarboven Het grootste spektakel ter wereld. Daarin biedt Dawkins een verhandeling waarmee hij de wereld duidelijk wil maken dat de evolutieleer boven elke twijfel is verheven, en dat alle andere theorieën over ontstaan en ontwikkeling van mensen, dieren en planten als dwaalwegen kunnen — ja moeten — worden beschouwd.
Dawkins' grootste verdienste ligt beslist in de intelligente, stilistisch hoogstaande en tegelijkertijd zeer leesbare inhoud van de teksten die hij heeft geproduceerd. Hulde daarvoor.
__________

[1] Biblia is het meervoud van het Griekse woord biblion (βιβλιον), dat langzamerhand tot Bijbel (Bi-jbel, waarin de J ter versterking van de I bestond en dus als Bibel werd uitgesproken, hetgeen onder meer Groningers, Friezen en Duitsers doen).

____________

Afbeeldingen

1. Voorplat van de Nederlandse editie van God als misvatting, waarvan inmiddels een goedkope versie in paperback is verschenen.

2. Auteur en wetenschapper Richard Dawkins.

3. Voorzijde van de grote paperback met Dawkins' bewijs voor evolutie: Het grootste spektakel ter wereld.