donderdag 23 april 2009

Het geval Haarmann vrijdag als speelfilm op de ARD

Onvoorstelbare gruwelen
De man was de eerste seriemoordenaar die grondig psychiatrisch werd onderzocht. De gesprekken die tussen deze onmens — Fritz Haarmann (1879-1925), afkomstig uit Hannover — en Ernst Schultze, forensisch psycholoog in dienst van de rechtbank zijn gevoerd, werden door middel van verslagen voor de annalen bewaard. Deze documenten vormden de basis voor de speelfilm Der Totmacher die Romuald Karmaker in 1995 heeft gerealiseerd. De regisseur heeft Götz George (geboren in 1938) kunnen overhalen de rol van Haarmann, die van zijn vak slager was, op zich te nemen. Jürgen Hentsch en Pierre Franck, Matthias Fucks en Marek Harloff zijn andere vertolkers van de vooraanstaande rollen in Der Totmacher.
De slager werd een angstwekkende slachter, die gedurende de eerste jaren na de Eerste Wereldoorlog in ieder geval 24 jongens heeft vermoord en ze gedeeltelijk heeft opgegeten.


Bang voor opsluiting
Haarmann heeft aan die gerechtspsychloog gezegd dat hij verlangde naar de doodstraf, vooral omdat hij levenslange opsluiting vreesde, in de wetenschap dat binnen de gevangenishiërarchie iemand van zijn kaliber op de allerlaagste trede van de ladder staat en hem in die structuur hevige mishandeling en psychische vernederingen zonder einde zijn deel zouden worden.
Op 15 april 1925 werd aan het leven van Friedrich Haarmann — die maar liefst 24 maal ter dood was veroordeeld — door middel van de guillotine een einde gemaakt. Hoewel dat in het kader van de Deutsche Gründlichkeit eigenlijk vierentwintig keer had moeten gebeuren, heeft men het vonnis einfachheitshalber slechts één maal voltrokken.

Nachtmerrie
Op een grafsteen van de begraafplaats Hannover Stöcken staan 27 namen, die toebehoren aan slachtoffers van Fritz Haarmann. Onder de steen bevinden zich 323 beenderen, en dat is alles wat men heeft gevonden van de talrijke slachtoffers van de man die geldt als de beruchtste massamoordenaar van de twintigste eeuw. Terecht is dat niet, tenzij men erbij vermeldt dat het om een burgerlijke massamoordenaar gaat en niet om in het kader van een politiek systeem opererende, aangezien dan de vereiste ruimte voor het opsommen van — weliswaar niet alleen maar toch voornamelijk Duitse — namen een veelvoud van de lengte van dit artikel benodigd zou zijn.
Haarmann zelf verklaarde: "En Mensch — das sind nur ein paar Aktentaschen voll Fleisch." In het kader van het, ongetwijfeld afstompende, beroep van slager is het niet zo verwonderlijk dat die man zo dacht.

Documentaire in boekvorm
In 1992 is bij uitgeverij VGS Verlagsgesellschaft Köln een boek over deze zaak uitgekomen, geschreven door Friedhelm Werremeier (geboren in 1930), die als een van de vaders van de Duitse Kriminalroman geldt. Verder is hij verantwoordelijk voor tal van draaiboeken, onder meer van televisieseries. Decennialang heeft hij als verslaggever gewerkt in verband met spectaclaire misdaadprocessen. Reeds in de jaren zeventig van de vorige eeuw heeft Werremeier naam gemaakt als iemand die geen fictie produceerde maar Fakten (feiten) in verhaalvorm schreef, hetgeen vaak met de benaming faction wordt aangeduid.
De verschijning van zijn 'Sachbuch' Haarmann — Nachruf auf einen Werwolf heeft zonder twijfel mede gezorgd voor informatie ten dienste van de film van Romuald Karmaker.
Het eerste Duitse publieke televisienet ARD/Das Erste zendt op vrijdag 24 april, vanaf 23:30 uur tot in de nacht op zaterdag 25 april om 01:20 uur bovengenoemde speelfilm uit.
____________
Afbeeldingen
1. Handschrift van Friedrich Haarmann, die verklaart hoe hij een jongen genaamd Friedel heeft gedood. ich ahbe in der Cellerstr. Friedel umgebracht. Des morgens lag Friedel tot im Bett, ich hatte Friedel tot gebissen. Ich habe sehr geweint und wußte nicht, was ich machen sollte.
2. 'Ein feiner Herr' — zo kon Fritz Haarmann er inderdaad uitzien.
3. Voorzijde van het stofomslag om het boek van Friedhelm Werremeier: Haarmann uit 1992.

Geen opmerkingen: