dinsdag 24 juli 2007

Erika Mann — Als alles donker wordt

Jonge jaren en studie
Op 9 november 1905 werd Erika Mann geboren als dochter van de Tovenaar Thomas Mann en diens eega Katja Pringsheim. Ze begon een carrière als journaliste en actrice, beroepen waarin ze nogal succesvol was. Al snel na haar studie aan een theateracademie kreeg ze in Berlijn en Bremen een engagement. Begin 1933
stichtte ze — samen met Therese Giehse — in München het cabaret Die Pfeffermühle. Als direct gevolg van de machtovername door de nationaal-socialisten, eind januari van datzelfde jaar, begaf ze zich met het hele gezelschap in ballingschap, onder meer in Amsterdam.

Huwelijk met W.H. Auden
In 1935 ia
Erika Mann getrouwd met de Engelse dichter Wystan Hugh Auden, en vanaf 1936 leefde ze voornamelijk in de VS, waar ze in haar onderhoud voorzag door voordrachten en publicaties. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte ze voor het Duitse programma van de BBC en was ze daarnaast oorlogsverslaggever voor de Geallieerden. Samen met haar ouders keerde ze in 1952 terug naar Europa, waar ze zich in Kilsberg bij Zürich hebben gevestigd.

Vooral auteur

Na het overlijden van vader Thomas Mann in 1955 heeft ze
diens nalatenschap beheerd. Daarnaast bleef ze actief als schrijfster van verhalen, jeugdliteratuur, biografieën en essays. Erika Mann is in augustus 1969 overleden.
In 1940 was haar boek The Lights Go Down. Middletown – Nazi Version in Londen en New York uitgekomen. Het was weliswaar in het Duits geschreven, maar door de met Erika Mann bevriende auteur Maurice Samuel in het Engels vertaald. Helaas is het originele manuscript verloren gegaan, en zo moest er voor de eerste Duitse editie, die dus in pas in de eenentwintigste eeuw werd gerealiseerd, worden 'terugvertaald'.

Duisternis in momentopnamen
Tien episoden vormen samen het boek Wenn die Lichter ausgehen, met daarin alledaagse lotgevallen van het leven in de
beginjaren van het nazidom. Centraal thema vormt het vrijwel ongemerkt sluipende gif van de nazi-ideologie, die ook het denken en doen van in principe fatsoenlijke burgers onherstelbaar aantast, met alle, zeer diverse, noodlottige gevolgen vandien. Erika Mann laat in de korte en bondige, maar zeker niet oppervlakkige, momentopnamen zien hoe tal van — op zichzelf onbeduidende — details samengevoegd de levens van de verschillende protagonisten in een pijnlijke groteske doen omslaan. Het principe van de Hoop (op de Weldaden van de Führer) verdringt langzaam, doch onomkeerbaar, alle vormen van medemenselijkheid.

Erika Mann: Wenn die Lichter ausgehen — Geschichten aus dem Dritten Reich. 316 pag., geb., Rowohlt Verlag, Reinbek bei Hamurg, ISBN 3-498-04496-6.
__________

Afbeeldingen: 1. Erika en Thomas Mann. 2. Erika Mann. 3. Voorzijde van het stofomslag van het boek in kwestie.

Geen opmerkingen: