Veelzijdigheid in entourage
Waar is de sneeuw van verleden jaar? Waar zijn toch die prachtige kledingstukken gebleven van de jaren twintig en daarop volgend? In films welke die periode als thema hebben, kun je ze aan je voorbij zien trekken, maar op en aan meer dan dertig levende vrouwen en mannen, en anders dan tijdens een herlevings-modeshow, kan alleen nog op de planken, die ons een beeld van de wereld moeten verschaffen, zoals deze is. Al die nuances, waarover goed is nagedacht door degenen, die deze toneelbeelden tot werkelijkheid hebben weten te maken, werden in een zeer strak kader van monochroom gehouden wanden en deuren voorgesteld, en de spiegels op 'toneelhoogte' boden ook meer dan alleen de 'laag' der directe weerkaatsing, men kon daar tevens doorheen zien — een beeld dat, zoals zovele van ons dagelijks leven, ook voor alle niet-gelovigen, reeds in de Bijbel voorkomt — en doordat deze alle rangen en standen van het theater 'bestrijken', houden deze ons allen ook letterlijk een spiegel voor: een eis, die we aan alle vormen van serieuze kunst mogen stellen.
Perfecte aankleding
Als u het beeld in de entourage van anno toen interesseert, en u daarvan nog weer eens in een culturele context wilt kennisnemen, gaat u dan alsnog de voorstelling zien van Medea door de Nationale Reisopera, die na heden deze de komende twee weken nog vier keer geeft: in Den
Haag, Leeuwarden, Zwolle en Arnhem. Met die aankleding wordt ons niet alleen maar de aantrekkelijkheid van de menselijke uitmonstering uit de periode van een kleine eeuw geleden getoond, er wordt tevens gestalte gegeven aan de ervaringen van de tijd van Medea — die der Griekse mythologie en de tragedieschrijver Euripides, van tweeënhalf millennium voor onze tijd — tot en met de dag van vandaag: dat haat, afkeer, jaloezie, wraak en alle daaraan verwante negatieve, onbeheerste en daarmee gevaarlijke, gevoelens immer dezelfde zijn gebleven.Van alle tijden
Hoewel de aankleding en de daarbij passende sieraden de sfeer van de art deco ademt, en de 'mededingster' van Medea nylons met een naad draagt — in mijn jonge jaren, toen dat een alledaags verschijsel was, heb ik nooit het uiterst erotische aspect daarvan zo beseft als tijdens deze voorstelling —, zijn er meer elementen die indiceren dat het fenomeen, geïncarneerd in de figuur van Medea, tijdloos is. Zo geeft zij de beide kinderen een na-oorlogs stuk speelgoed: een raceauto aan het éne, het andere wordt verblijd met de Hongaarse kubus. En de doorkijkspiegel gunt ons daarna een blik op de twee jongens als zij in eigentijdse zitzakken hebben plaatsgenomen om naar een tekenfilm te kijken — op een groot breedbeeld LCD-scherm.
Geen pauze
Verstandigerwijs was er geen pauze in de voorstelling, waardoor de uiterst gespannen boog der progressie niet werd afgebroken, en het geheel goed anderhalf uur duurde. Maar als je eenmaal weer buiten staat en het gevoel hebt dat je maar een half uur achtereen op je theaterstoel hebt gezeten, is dat wel een indicatie voor de kwaliteit van het gebodene. En die Medea-voorstelling — met een ijzersterke Elzbieta Szmytka in de titelrol en op voortreffelijke wijze tegenstem en dito spel biedende mede-protagonisten — was er een van het hoogst denkbare niveau, een kwalificatie die eveneens van toepassing is op het koor en het instrumentale ensemble: het Gelders Orkest onder leiding van Jan Willem de Vriend.
________
De scènefoto's in de onderhavige uitvoering van Medea van de Nationale Reisopera, die in dit artikel voorkomen, zijn gemaakt door Hermann en Clärchen Baus.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten