Op zondag 26 september presenteert TV 5 Monde nogmaals de documentaire over een reis door de 'geurige wereld van de thee'. Dat het daarbij in eerste instantie gaat om het geplukte product en pas na het proces van bewerkingen om het eindproduct thee zoals wij dat uiteindelijk kunnen aanschaffen, zal duidelijk zijn. Daar moet echter wel aan worden toegevoegd dat er steeds minder supermarkten zijn — en daaronder zelfs een oud, vertrouwd kruideniersbedrijf uit de Zaanstreek met heel veel filialen, verspreid over ons land — welke de zogeheten losse thee ooit zelf importeerden en onder hun bedrijfsnaam dan ook de kwalificatie theepakkers sinds. . . . . hadden toegevoegd, maar deze niet meer in die vorm aan de man brengen, doch uitsluitend nog een keur — die overigens ook allengs kleiner wordt — aan doosjes met theezakjes.
Daartegenover staan niet alleen de ouderwetse koffie- en theewinkels — zoals die van Simon Levelt — die nog een ruim assortiment aan losse thee verkopen, welke keurig uit grote blikken worden geschept in de door de klant gewenste hoeveelheid. Daarnaast kan men in biologische winkels ook nog steeds — en moge dat vooral zo blijven — verpakte losse thee aanschaffen. Het verheugende daarbij is dat het assortiment daar al jaren wordt uitgebreid.
Het theezakje
Het is alweer meer dan een halve eeuw geleden dat ik voor het eerst met theezakjes werd geconfronteerd, ten huize van mijn eerste lerares Frans. Erover gehoord en in de krant gelezen had ik al wel, evenals de klachten van echte theedrinkers dat een pot thee, gezet van (een) zakje(s) niet het kwaliteitsniveau bereikte van een pot thee, gezet van losse theeblaadjes. Ik besefte toen niet dat het fenomeen theezakje echter al flink wat ouder was, en dat de ontstaangeschiedenis, kort en krachtig, een heel bijzondere was.
BROCKHAUS! WAS SO NICHT IM LEXIKON STEHT — Kurioses und Schlaues aus allen Wissensgebieten
Zoals dat met veel producten — in de meest ruime zin — het geval is, kan men het ontstaan van het zakje zoals wij dat heden ten dage kennen, terugvoeren op een misverstand.
Thomas Sullivan, importeur van thee, gevestigd te New York, bedacht in 1904 dat het wel een aardige gedachte zou zijn om zijn monsters van de verschillende door hem vertegenwoordigde theesoorten niet meer, zoals tot dan gebruikelijk, in kleine blikjes te versturen, maar deze in een stijlvol zijden zakje te versturen.
Kleine oorzaak, grote gevolgen
Zijn klanten die deze nieuwe vorm van thee-monster ontvingen, begrepen de intentie niet en plaatsten deze in een theepot om ze vervolgens met kokend water te overgieten [1].
Daarmee was een nieuwe vorm van theezetten ontstaan, die het inmiddels ruim een eeuw heeft volgehouden en, langzaam maar zeker, de traditonele manier van theezetten aan het verdringen is. Vanzelfsprekend met uitzondering van de echte theekenners en dito drinkers.Ik kwam dit feit tegen in een heel leerzaam boekje dat ikkort voor de eeuwwisseling ter bespreking toegezonden kreeg:
Daarin kreeg de lezer de vraag voorgelegd Woraus bestanden die ersten Teebeutel: Aus Papier, aus Leinen, aus Seide?
Het antwoord daarop werd aan de ommezijde van het blad gegeven, gevolgd door de uitleg, die u hierboven reeds heeft kunnen aantreffen.
__________
[1] In de meeste gevallen komen we tegenwoordig het advies van Water van 90º Celsius tegen in plaats van kokend water.
__________
Voor een korte impressie, uit datzelfde boekje, over de eerste snelheidsovertreder die werd aangehouden, kunt u een artikeltje vinden op onze dochtersite Tempel der Historie.
__________
Afbeelding: Tekening van Michael Maier, uit bovengemeld boekje.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten